برند فست از جمله برندهایی است که در حیطه ساخت انواع گیربکس برای خودروهای کار و تجاری فعال بوده و متولد چین است.
در جهانی که هر کامیون سنگین بار مسئولیتی چند تنی را بر دوش می‌کشد، عملکرد بی وقفه و دقیق گیربکس نقش حیاتی در حفظ جریان تجارت دارد. در این میان، نام برند فست همچون مهر کیفیت بر محصولات سنگین وزن صنعت چین نقش بسته است. برندی که توانسته با مهندسی منظم و رویکرد صنعتی پایدار، خود را از یک سازنده داخلی به یکی از اصلی‌ترین پایه‌های زنجیره تأمین جهانی تبدیل کند.
فست نه تنها تداوم توان موتور را تضمین می‌کند، بلکه فلسفه انتقال قدرت را در کامیون‌های سنگین چینی دگرگون ساخته است. جایی که دقت، دوام و انطباق با شرایط دشوار جاده، اصولی ثابت در طراحی هر یک از جعبه‌دنده‌های آن به شمار می‌رود.
از جاده‌های طولانی سیبری تا مسیرهای کوهستانی ایران و هند، نام فست در بسیاری از کامیون‌های صادراتی چین حضور دارد. گیربکس‌هایی که ذات آنها نشان از اعتماد سازندگان بزرگ دارد، سازندگانی مانند Sinotruk، Weichai، Foton و Shacman که با انتخاب فست به‌عنوان قلب سیستم انتقال قدرت، به ثبات فنی و اقتصادی محصولات خود معنا بخشیده‌اند. امروز فست فراتر از یک تولیدکننده قطعات است، بلکه نماد بلوغ صنعتی کشوری محسوب می‌شود که توانست از مونتاژ به طراحی و ساخت بومی برسد.
تاریخچه برند فست؛ از زیرمجموعه تا قطب صنعتی ملی
شرکت Shaanxi فست Gear Co., Ltd. در سال ۱۹۶۸ در شهر «شی‌آن» استان شاآن‌شی تاسیس شد، مرکزی صنعتی در شمال غرب چین که بعدها به یکی از مهم‌ترین قطب‌های سازنده قطعات سنگین برای کامیون سازی این کشور بدل شد. در آغاز، فست ماموریت داشت نیاز ارتش و صنعت حمل و نقل داخلی را با تولید گیربکس‌های دستی پایه تامین کند. اما با گذشت زمان و ظهور صنعت مدرن خودرو در چین، این شرکت مسیر رشد پیوسته‌ای را در طراحی و تولید مجموعه‌های انتقال قدرت آغاز کرد.
سرمایه گذاری مشترک دولت محلی با گروه بزرگ Weichai Holding Group در دهه‌ی ۲۰۰۰ موجب شد فست به صورت مستقیم وارد زنجیره تولید موتور و محورهای محرک شود. این مشارکت زمینه ادغام فناوری‌های طراحی موتور و جعبه دنده را فراهم ساخت و نتیجه آن، تولد نسل‌های کاملاً جدید گیربکس‌های سنگین با راندمان بالا بود. هم اکنون فست دارای بیش از ۱۱ مرکز تولید و تحقیق و توسعه در سراسر چین بوده و سالانه بیش از ۱ میلیون دستگاه گیربکس سنگین را برای بازار داخلی و صادراتی تولید می‌کند، آماری که این شرکت را در جایگاه نخست تولید جعبه دنده‌های سنگین در آسیا قرار داده است.
ساختار و سهام داران فست؛ زیر مجموعه گروه ویچای
سهام عمده برند فست در مالکیت Weichai Group قرار دارد، یکی از بزرگترین مجموعه‌های صنعتی چین در حوزه موتورهای دیزلی، سیستم‌های انتقال نیرو و فناوری‌های الکتریکی. همین ارتباط مستقیم باعث شده محصولات فست از نظر سازگاری با موتورهای دیزلی سنگین، به‌ویژه موتورهای سری WP و Power Plus، هماهنگی بسیار بالایی داشته باشند.
در کنار ویچای، دولت محلی استان شاآن‌شی نیز سهم مهمی در ساختار مالکیتی شرکت دارد و از فست به‌عنوان رکن اصلی سیاست صنعتی منطقه حمایت می‌کند. همکاری استراتژیک با Sinotruk، Shacman، Foton و حتی Dongfeng Commercial Vehicle موجب شده فست در عمل به تأمین کننده کلیدی مارکت کامیون‌های چین تبدیل شود. جایگاهی که آن را از سطح یک سازنده قطعه به شریک مستقیم در توسعه پلتفرم‌های محرک ارتقا داده است.
معروف‌ترین گیربکس‌های فست؛ از دستی کلاسیک تا هوشمندهای جدید
اگر دهه‌ی ۲۰۰۰ را دوران سلطه گیربکس‌های دستی بدانیم، فست با سری RTD و 12JS، استانداردی تازه در دوام و دقت تعویض دنده تعریف کرد. این مدل‌ها که در کامیون‌های سنگین Shacman F2000، Sinotruk Howo و Foton Auman استفاده شدند، به دلیل ساختار مکانیکی مقاوم و طراحی ساده اما دقیق، لقب «گیربکس جاودان» را در میان رانندگان کامیون به خود اختصاص دادند.
در نسل‌های بعد، سری‌های 16JS و 12JSD با ضرایب انتقال گسترده‌تر معرفی شدند تا بتوانند هم مصرف سوخت را کاهش دهند و هم در مسیرهای کوهستانی و طولانی قدرت پیوسته‌تری ارائه کنند. فست حتی در پروژه‌های نظامی چین هم حضور داشت و گیربکس‌های تقویت شده خود را برای خودروهای تاکتیکی سنگین در اختیار ارتش قرار داد.
از اواخر دهه‌ی ۲۰۱۰، جهش فست به سطح فناوری گیربکس‌های AMT (اتوماتیک هوشمند سنگین) آغاز شد، محصولاتی که بر اساس همکاری با Eaton Technology آمریکا و تحت برند فست Intelligent Transmission توسعه یافتند. این گیربکس‌ها که در کامیون‌های مدرن Shacman X5000، Foton Galaxy، Weichai Blue Power و Sinotruk C7H دیده می‌شوند، توانسته‌اند پویایی حمل و نقل جاده‌ای چین را متحول کنند. عملکرد نرم، تعویض بدون وقفه و توان تطبیق با بارهای بیش از ۶۰ تن از ویژگی‌های شاخص آن‌هاست.
کامیون‌ها و برندهایی با گیربکس فست
تقریباً تمام کامیون‌های متوسط و سنگین ساخت چین، دست کم یک پلتفرم مجهز به گیربکس فست دارند. از جمله Shacman X3000، X5000 و F3000 که در بازار ایران نیز دیده می‌شوند، همگی از گیربکس‌های ۱۲ یا ۱۶ دنده فست استفاده کرده و حتی Sinotruk Howo، Foton Auman، Wuling Trucks و JAC Heavy Duty نیز سری‌های مختلفی از گیربکس‌های فست را در محصولات خود به کار گرفته‌اند. در مدل‌های صادراتی، نسخه‌های 16JS160 و 12JSD200 به‌دلیل سازگاری با موتورهای دیزلی ۴۰۰ تا ۵۵۰ اسب بخار، انتخابی رایج محسوب می‌شوند.
در بازار ایران، حضور فست اغلب به‌صورت غیرمستقیم و از طریق کامیون‌های وارداتی Shacman و Sinotruk Howo قابل مشاهده است. تعمیرکاران داخلی آن را یکی از گیربکس‌های قابل اعتماد و مقاوم برای کار سنگین می‌دانند، زیرا ساختار مکانیکی محکم و قطعات یدکی در دسترس دارد. همین دوام بالا و قابلیت تعویض نرم موجب شده کامیون‌های مجهز به فست در ناوگان معدنی و حمل بین شهری عملکرد قابل قبولی داشته باشند.
مزایا و معایب گیربکس‌های فست
گیربکس‌های فست به دوام بالا، توان انتقال گشتاور سنگین بدون لغزش و سازگاری عالی با موتورهای دیزلی بزرگ شهرت دارند. سادگی مکانیکی این گیربکس‌ها سبب می‌شود تعمیر و نگهداری آنها آسان و هزینه قطعاتشان نسبت به نمونه‌های اروپایی پایین‌تر باشد.
در عین حال، محدودیت‌هایی مانند وزن بالاتر نسبت به گیربکس‌های مدرن و صدای مکانیکی بیشتر در سرعت‌های بالا از نقاط ضعف قابل اشاره‌اند. با این حال، این گیربکس‌ها به دلیل عمر طولانی، بالانس دقیق بین دنده‌ها و عملکرد بی نقص در شرایط بار زیاد، همچنان انتخاب نخست سازندگان چینی در کلاس کامیون‌های سنگین محسوب می‌شوند.
آینده فست؛ ورود به عصر هوشمند و برقی
فست اکنون در مسیر تحولی بنیادین قرار دارد. چشم انداز پنج ساله شرکت، تمرکز بر فناوری‌های گیربکس الکتریکی یکپارچه (Integrated eDrive) و توسعه سامانه‌های انتقال هوشمند با اتصال مستقیم به ECU موتور است. همکاری با Eaton و Bosch Transmission Systems به ویژه در بخش نرم‌افزاری، زمینه‌ساز تولید نسل جدید گیربکس‌های خودآموز شده است، جعبه دنده‌هایی که با یادگیری الگوریتمی، می‌توانند نحوه تعویض دنده را بر اساس سبک رانندگی و وزن بار تغییر دهند.
با سرمایه گذاری دولت چین در پروژه‌های حمل و نقل سبز، فست قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ رتبه نخست تولید گیربکس‌های برقی سنگین را در آسیا کسب کند. ترکیب سنت دقت مکانیکی با فناوری‌های دیجیتال، وجه تمایز آینده این برند خواهد بود. آینده‌ای که فست را از یک سازنده داخلی به برند جهانی تبدیل می‌کند.
جمع بندی
فست همانند ZF در اروپا، نماد توان صنعتی چین در بخش قدرت و انتقال نیرو است. تجربه‌ی بیش از نیم قرن تولید، همکاری‌های گسترده با غول‌های کامیون سازی و گام‌های بلند به‌سوی فناوری‌های هوشمند، این برند را به عنوان ستون اعتماد صنعت حمل و نقل سنگین تثبیت کرده‌اند.
گیربکس‌های فست شاید به ظرافت مدل‌های آلمانی نباشند، اما در جاده‌های واقعی، آن‌جا که دوام، سادگی و قدرت حرف اول را می‌زنند، جایگاه خود را به درستی به دست آورده‌اند. جایگاهی که همچنان در قلب کامیون‌های سنگین و حالا در برنامه‌های آینده هوشمند، برقرار است.
نوشته گیربکس‌های فست (FAST)؛ رقیبی برای بزرگان حوزه جعبه دنده اولین بار در اسب بخار. پدیدار شد.
نظر بدهید