بنتلی دومیناتور اولین خودروی شاسی بلند معاصر است که در رسته خودروهای لوکس قرار دارد. محصولی که اکنون یکی از ارزشمندترین خودروهاست.
بنتلی دومیناتور (Bentley Dominator) عنوان یکی از اسرارآمیزترین پروژه‌های تاریخ صنعت خودروی بریتانیا را به خود اختصاص داده است. این خودرو در اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی و بنا به سفارش مستقیم سلطان برونئی «حسن البلقیه» ساخته شد، شخصیتی که به داشتن بزرگ‌ترین کلکسیون خودروهای سفارشی جهان شهرت دارد.
در آن زمان، بنتلی هنوز تحت مالکیت مجموعه Vickers قرار داشت و هنوز به فاز مدرن خود در عصر فولکس واگن نرسیده بود. در نتیجه، طراحی و توسعه دومیناتور بر پایه فناوری‌های موجود در محصولات همزمان بنتلی مانند مدل Brooklands و Continental R انجام گرفت.
رسماً تنها هشت دستگاه از این خودرو ساخته شد و هیچکدام به بازار عمومی عرضه نگردید. هرکدام به صورت شخصی برای دربار برونئی ساخته شد و تفاوت‌های جزئی در رنگ، تزئینات داخلی و سطح تجهیزات داشت. اطلاعات مربوط به پروژه تا سال‌ها محرمانه باقی ماند و نخستین بار در سال ۲۰۱۰ با افشای آرشیوهای صنعتی Bentely Heritage و نشریات خودرویی بریتانیا، جزئیات واقعی آن مشخص شد.
اهمیت بنتلی دومیناتور نه فقط در کمیابی آن، بلکه در این واقعیت است که این خودرو نخستین تلاش بنتلی برای ورود به حوزه خودروهای شاسی بلند به شمار می‌رود. حرکتی که نزدیک به دو دهه بعد با معرفی بنتلی بنتایگا به صورت رسمی ادامه یافت. همچنین باید به این خودرو لقب اولین شاسی بلند لوکس معاصر را داد چراکه راه پس از این برای SUV های لاکچری باز شد.
طراحی ظاهری
طراحی بدنه دومیناتور به وضوح نشانگر تلاش برای تلفیق دو دنیای متفاوت است: اصالت مجلل یک سدان بنتلی با کارایی و ارتفاع بدنه یک شاسی بلند. این خودرو روی پلتفرم Range Rover P38A توسعه یافت اما تقریباً تمام بخش‌های بدنه بازطراحی و از نو ساخته شده است.
نمای جلویی خودرو با جلو پنجره مشبک کلاسیک بنتلی و چراغ‌های جفت گرد، چهره‌ای هم راستا با زبان طراحی بنتلی در دهه ۹۰ ایجاد می‌کند. خطوط کناری بدنه با تناسبی حجیم و محافظه کارانه شکل گرفته و بخش انتهایی هم با فرم عمودی‌تر، شکوه و صلابت خاصی را منتقل می‌کند.
در تصاویر و نمونه‌های معدودی که از دومیناتور باقی مانده است، استفاده گسترده از قطعات و قاب‌های کرومی و طراحی رینگ‌های چند پره اختصاصی دیده می‌شود. ابعاد ظاهری خودرو نسبت به رنجروور زمان خود اندکی بزرگ‌تر است و فرم کلی طراحی، سادگی هندسی خودروهای بریتانیایی دهه ۹۰ را حفظ می‌کند، اما در جزییات، دقت ساخت دست ساز و معیارهای لوکس بنتلی کاملاً مشهود است.
کابین و فضای داخلی
فضای داخلی دومیناتور از همان نخستین نگاه، چهره‌ای متفاوت از هر خودروی شاسی بلند دهه ۹۰ نشان می‌دهد. برخلاف رنجروور تمام تریم داخلی توسط بنتلی بازطراحی و البته دست ساز اجرا شده است. تقریباً تمامی سطوح از چوب طبیعی گردوی انگلیسی صیقل خورده پوشیده شده و چرم طبیعی با دوخت کاملاً دستی صندلی‌ها، رودری‌ها و داشبورد را فرا گرفته است.
کیفیت متریال و مونتاژ در سطحی است که حتی بسیاری از سدان‌های لوکس آن دوران به آن نمی‌رسیدند. در طراحی کابین از ترتیب سنتی داشبورد بنتلی‌های کلاسیک استفاده شده است: عقربه‌های آنالوگ با قاب‌های کرومی، بافت چوب طبیعی در امتداد کنسول مرکزی و فرمان سه‌پره‌ی با پوشش چرمی ضخیم. تجهیزات رفاهی در زمان خود بسیار پیشرفته محسوب می‌شدند از جمله سیستم تهویه خودکار دو کاناله، سیستم صوتی سفارشی، گرم‌کن صندلی‌ها و کنترل برقی کامل برای تمامی پنجره‌ها و آینه‌ها.
در مجموع، کابین دومیناتور بیش از آنکه یادآور یک خودرو آفرودی باشد، به سالن یک لیموزین دست ساز شباهت دارد و نشان دهنده فلسفه‌ای است که در آن راحتی مطلق و تجمل، بر عملکرد خارج از جاده تقدم دارد.
مشخصات فنی
زیر کاپوت دومیناتور، یکی از شاخص‌ترین پیشرانه‌های تاریخ بنتلی قرار دارد: موتور ۸ سیلندر خورجینی (V8) با ۷ لیتر حجم که به دو توربوشارژر مجهز شده است. این پیشرانه در همان دوران در مدل‌های Brooklands R و Turbo RT نیز به کار می‌رفت و بسته به نوع برنامه، توان خروجی بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ اسب بخار و گشتاور بیش از ۷۵۰ نیوتن متر تولید می‌کرد.
این نیرو از طریق یک گیربکس اتوماتیک چهار سرعته ZF به سیستم چهارچرخ محرک دائمی منتقل می‌شد که از معماری مکانیکی رنجروور بهره می‌برد. سیستم تعلیق بادی (Air Suspension) با قابلیت تنظیم ارتفاع و سختی، از جمله ویژگی‌های مهم فنی خودرو بود که به راننده اجازه می‌داد بسته به شرایط، بین نرمی سواری شهری و پایداری در مسیرهای ناهموار تعادل برقرار کند. ساختار شاسی تقویت شده، ترمزهای دیسکی بزرگ در هر چهار چرخ و سامانه فرمان با نسبت متغیر از دیگر مشخصات فنی برجسته دومیناتور محسوب می‌شوند.
امکانات و فناوری‌ها
در بخش تجهیزات، دومیناتور به سطحی از امکانات دست یافت که در زمان خود بیشتر در خودروهای لیموزین و خاص دیده می‌شد. سیستم تهویه مطبوع خودکار به‌صورت چند ناحیه‌ای عمل می‌کرد و هوا را در دو سطح برای ردیف جلو و عقب تنظیم می‌نمود. سامانه تعلیق بادی علاوه بر تغییر ارتفاع، دارای حسگرهای اتوماتیک برای حفظ تراز خودرو در بارهای متفاوت بود.
استفاده از شیشه‌های دوجداره با عایق صوتی چند لایه، سکوت و آرامشی خاص در کابین ایجاد می‌کرد، ویژگی‌ای که بعدها در مدل‌های مولسان و فلا‌ینگ اسپور نیز ادامه یافت. سیستم صوتی شامل ترکیبی از آمپلی فایرهای مجزا و تنظیم دستی اکولایزر بود. امکانات ایمنی شامل ترمز ضدقفل (ABS)، کنترل لغزش (TCS)، کیسه‌های هوای جلو، کمربندهای ایمنی پیش کشیده و سیستم ضد سرقت الکترونیکی بود.
نتیجه گیری
بنتلی دومیناتور بیش از آنکه صرفاً یک خودرو باشد، یک تجربه صنعتی منحصر‌به‌فرد در تاریخ بنتلی محسوب می‌شود. محصولی که با هزینه‌ای گزاف و در چارچوب سفارش کاملاً اختصاصی ساخته شد. با وجود آنکه بنتلی در آن زمان رسماً وارد بازار SUVها نشد، دومیناتور به لحاظ فنی و طراحی، مسیری را گشود که سال‌ها بعد به تولید بنتایگا منتهی گردید.
از منظر تاریخی، این خودرو جایگاهی نمادین دارد: نخستین بنتلی شاسی بلند، نخستین تجربه استفاده از پیشرانه تویین توربو در پیکربندی آفرود و نمونه‌ای از توان مهندسی دست ساز بریتانیا در پاسخ به خواسته‌ای خاص از سوی یکی از ثروتمندترین افراد جهان. امروز دومیناتور در میان کلکسیون خودرو به‌عنوان یکی از نادرترین و ارزشمندترین نمونه‌های ساخته شده شناخته می‌شود، خودرویی که حضورش بیشتر به افسانه می‌ماند تا واقعیتی قابل خرید.
نوشته بنتلی دومیناتور؛ آغازگر شاسی بلندهای لوکس امروزی اولین بار در اسب بخار. پدیدار شد.
نظر بدهید