با پیشرفت فناوری و افزایش دیجیتالی شدن کابین خودروها، جلوه‌های بصری خیره‌کننده به یکی از ویژگی‌های اصلی طراحی داخلی خودروهای لوکس تبدیل شده‌اند. اما درخشش و بازتاب نور از سطوح براق، چالشی تازه را برای طراحان خودرو رقم زده که برای رانندگان نیز به امری آزاردهنده بدل شده است.
در ماه‌های اخیر، از نمایشگاه IAA در مونیخ گرفته تا نمایشگاه خودروی شانگهای و تجربه سوار شدن بر مدل‌های مختلف خودرو، یک نکته‌ی طراحی بارها توجه‌مان را به خود جلب کرد. مشکل فزاینده درخشش و بازتاب نور در کابین خودروهای مدرن در ظاهر، این موضوع شاید کوچک به نظر برسد، اما وقتی صحبت از رانندگی واقعی در زیر نور مستقیم خورشید یا در شب با منابع نوری متعدد می‌شود، درک می‌کنیم که این بازتاب‌ها می‌توانند از یک مسئله زیبایی‌شناختی فراتر رفته و به چالشی ارگونومیک و حتا ایمنی تبدیل شوند.
دیجیتالی شدن، چالش جدید طراحی داخلی
هر چه طراحی داخلی خودروها دیجیتالی‌‌تر و لوکس‌‌تر می‌شود، بازتاب نور و انعکاس سطوح براق به مشکلی واقعی در حوزه ارگونومی بدل می‌گردد. دیگر تنها نمایشگرهای بزرگ یا تزیینات کریستالی نیستند که نور را بازمی‌تابانند، بلکه ترکیبی از سطوح مشکی پیانویی، پرداخت‌های براق CMF، شبکه‌های فلزی بلندگوها و نورپردازی‌های محیطی قوی، همگی به پیچیدگی بصری کابین می‌افزایند.
در حالی که هدف از به‌کارگیری این عناصر، افزایش حس تجمل و کیفیت ادراکی فضای داخلی است، نتیجه در عمل می‌تواند برعکس شود؛ راننده تحت تابش مستقیم نور یا در شرایط نوری شبانه، ممکن است دچار حواس‌‌پرتی گردد.
به طور مثال، امروز شما وقتی در کابین یک کراس اوور فول سایز لوکس چینی نظیر اکستریم VX یا همان QX و حتا مدل های جدید و برقی بنز قرار می گیرید، به‌کارگیری یک هایپر اسکرین غول‌آسا روی داشبورد، سبب می شود هم در بعضی از مواقع انعکاس نور شما را آزار دهد و هم در حین خاموش بودن خودرو، جای انگشتان دست بسیار آزاردهنده است.
یا مثلاً در خودروی جدید مدیران خودرو یعنی X77 نیز انعکاس نور از پنل دیجیتالی سیستم تهویه بسیار آزاردهنده است که این مورد شاید با کمی تغییر زاویه این پنل، می توانست تا حد زیادی اصلاح شود.
پارادوکس طراحی؛ زیبایی در برابر کارایی
این وضعیت، پارادوکسی جالب را پیش روی طراحان خودرو قرار می‌دهد؛ چگونه می‌توان ظرافت بصری و غنای متریال ها را حفظ کرد، بی‌آن‌که راحتی، دید و ایمنی راننده قربانی شوند؟
زیبایی همواره هدف طراحی بوده است، اما در دنیای خودروهای امروزی، زیبایی اگر درست مدیریت نشود، می‌تواند به دشمن عملکرد تبدیل شود. به‌بیان دیگر، زیبایی همیشه به معنای کاربردی بودن نیست. به‌ویژه زمانی که تجمل گرایی، نور را مستقیماً به چشم راننده بازمی‌تاباند.
راه آینده: تعادل میان ظرافت و عملکرد
اکنون پرسش مهمی پیش روی طراحان قرار دارد؛ چگونه می‌توان میان ظرافت بصری و عملکرد ارگونومیک تعادلی پایدار برقرار کرد؟ آیا می‌توان از مواد و پوشش‌هایی استفاده کرد که جلوه لوکس داخلی خودرو را حفظ کنند اما بازتاب نور را کاهش دهند؟ یا شاید هم راه حل در طراحی هوشمندانه تر زاویه‌ها، جهت‌‌گیری سطوح و مدیریت منبع نور نهفته باشد.
بی‌تردید، نسل آینده کابین های هوشمند خودرو باید نه‌تنها زیبا و چشم‌نواز، بلکه راحت، ایمن و متناسب با نیازهای واقعی رانندگان باشد. زیبایی، زمانی معنا پیدا می‌کند که با عملکرد همراه شود و این همان چالشی است که آینده طراحی خودرو را شکل خواهد داد.
نوشته بازتابی آزاردهنده از دل تجمل‌گرایی افراطی اولین بار در اسب بخار. پدیدار شد.
نظر بدهید