خودروهای هیبریدی غیرپلاگین با کاهش ۲۵ تا ۳۰ درصدی مصرف سوخت نسبت به خودروهای بنزینی، پتانسیل قابل توجهی برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی دارند. اما با وجود ناوگان ۳۵ میلیونی خودروها و موتورسیکلت‌های بنزین‌سوز در ایران، تأثیر این فناوری به دلیل عرضه محدود و کندی اسقاط خودروهای فرسوده محدود است.
به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، در شرایطی که مصرف بنزین در ایران با رشدی جدی، در سال ۱۴۰۴ به میانگین روزانه ۱۳۰ میلیون لیتر رسیده و نیاز به واردات بنزین روز به روز افزایش پیدا می‌کند، ضرورت حضور پررنگ‌تر خودروهای هیبریدی به‌عنوان راهکاری برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و آلودگی هوا بیش از پیش حس می‌شود.
این خودروها، که از ترکیب موتور بنزینی و الکتریکی استفاده می‌کنند، به‌طور متوسط ۲۵ تا ۳۰ درصد مصرف سوخت کمتری نسبت به مدل‌های بنزینی مشابه دارند. با این حال، با ناوگانی متشکل از حدود ۳۵ میلیون خودرو و موتورسیکلت بنزین‌سوز، که بیش از ۴۰ درصد آنها فرسوده و پرمصرف هستند، عرضه محدود خودروهای هیبریدی تأثیر چندانی بر کاهش کلی مصرف سوخت نداشته است. کارشناسان تأکید دارند که برای دستیابی به نتایج ملموس، افزایش چشمگیر تولید و عرضه این خودروها همراه با اسقاط گسترده خودروهای فرسوده ضروری است.
پتانسیل کاهش مصرف سوخت
خودروهای هیبریدی غیرپلاگین (HEV)، با استفاده از موتور الکتریکی در سرعت‌های پایین و ترافیک، مصرف سوخت را به‌طور متوسط از ۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر (در خودروهای بنزینی) به حدود ۵.۵ تا ۶ لیتر کاهش می‌دهند. این کاهش، در کنار انتشار کمتر گازهای گلخانه‌ای (تا ۲۸ درصد)، می‌تواند به کاهش فشار بر منابع سوخت فسیلی کمک کند. طبق برآوردها، اگر تنها ۱۰ درصد ناوگان خودرویی ایران (۳.۵ میلیون دستگاه) به هیبریدی تبدیل شود، مصرف روزانه بنزین کشور تا ۱۲ میلیون لیتر کاهش می‌یابد، که معادل صرفه‌جویی سالانه ۴.۳۸ میلیارد لیتر است. این میزان، با توجه به قیمت صادراتی بنزین، می‌تواند سالانه تا ۲.۲ میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی به همراه داشته باشد.
چالش‌های عرضه و زیرساخت
با وجود مزایای خودروهای هیبریدی، عرضه محدود آنها در ایران مانع از تأثیرگذاری گسترده شده است. تحریم‌های بین‌المللی، تعرفه‌های گمرکی قابل توجه و نبود تولید داخلی این خودروها، دسترسی به آنها را محدود کرده است. علاوه بر این، خودروهای فرسوده، که بیش از ۴۰ درصد ناوگان را تشکیل می‌دهند و تا ۳۰ درصد بیشتر از خودروهای استاندارد سوخت مصرف می‌کنند، همچنان در خیابان‌ها تردد دارند. طرح‌های اسقاط خودروهای فرسوده، مانند برنامه سال ۱۴۰۲ که تنها ۳۰,۰۰۰ خودرو را از رده خارج کرد، به دلیل کمبود بودجه و عدم هماهنگی، ناکارآمد بوده‌اند.
در این راستا گفته می‌شود که برای بهره‌مندی از پتانسیل خودروهای هیبریدی، چند اقدام کلیدی لازم است. کاهش تعرفه‌های گمرکی و ارائه یارانه برای خرید این خودروها می‌تواند دسترسی را افزایش دهد. علاوه بر این تسریع در اسقاط خودروهای فرسوده با بودجه مشخص و تشویق مالکان از طریق معافیت‌های تشویقی، ناوگان خودرویی را کارآمدتر خواهد کرد. همچنین، همکاری با خودروسازان برای تولید داخلی خودروهای هیبریدی و آموزش تعمیرکاران برای پشتیبانی فنی، می‌تواند هزینه‌های نگهداری را کاهش دهد.
بر این اساس می‌توان گفت که خودروهای هیبریدی غیرپلاگین با کاهش ۲۵ تا ۳۰ درصدی مصرف سوخت، پتانسیل بالایی برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی دارند. حال اگر دولت بخواهد چالش ناترازی بنزین را رفع کند، یکی از اصلی‌ترین راهکارهای عملی، افزایش عرضه خودروهای هیبریدی خواهد بود و باید توجهی ویژه به این امر صورت گیرد تا بتوان گامی مؤثر در راستای کاهش مصرف سوخت برداشت.
نوشته اسقاط خودروهای فرسوده و عرضه مدل‌های هیبریدی؛ راه نجات از بحران سوخت اولین بار در اسب بخار. پدیدار شد.
نظر بدهید