آلودگی هوا، افزایش مصرف بنزین، هدررفت منابع ارزی و ریالی و تخریب محیط‌زیست، قانون‌گذار را بر آن داشته است که با جریمه روزانه ۲۰۰ هزار تومانی، حداقل از شدت آلودگی بکاهد. آیا افزایش جریمه می‌تواند روند خروج خودروهای فرسوده را تسریع کند؟
به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، افزایش مصرف سوخت و آلودگی هوا بلای جان مردم شده است. در پی تصمیم‌های نابجا و غیرمنطقی سال‌های گذشته، مصرف بنزین و سایر سوخت‌های فسیلی به‌شدت افزایش یافته است. میانگین مصرف روزانه بنزین از ۱۲۰ میلیون لیتر عبور کرده و تنها در سه‌ماهه تابستان، ۱۲.۵ میلیارد لیتر بنزین مصرف شده است. بخش عمده‌ای از این آمار به خودروهای فرسوده اختصاص دارد.
آمار خودروهای فرسوده
بر اساس آمار، حدود ۴۱ میلیون و ۲۰۶ هزار وسیله نقلیه اعم از خودرو، موتورسیکلت، کامیون، اتوبوس و ماشین‌آلات کشاورزی در کشور تردد می‌کنند. از این میان، ۲۲ میلیون و ۱۰۲ هزار دستگاه فرسوده هستند؛ به‌عبارت دیگر، بیش از ۵۳ درصد ناوگان حمل‌ونقل کشور فرسوده به شمار می‌آیند. از این تعداد، ۷.۵ میلیون خودروی سواری، ۱۱.۳ میلیون موتورسیکلت، بیش از ۲ میلیون وانت و ۳۸۵ هزار تاکسی در وضعیت فرسوده قرار دارند. همچنین بیش از ۵۹ هزار اتوبوس، ۹۷ هزار مینی‌بوس و ۲۱۴ هزار کامیون در سراسر کشور عملاً به پایان عمر فنی خود رسیده‌اند.
۱۶۳ میلیارد دلار سوبسید سوخت
طبق آمار صندوق بین‌المللی پول، ایران سالانه ۱۶۳ میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت می‌کند که ۱۰۰ میلیارد دلار آن یارانه پنهان است؛ شامل هزینه‌های ناشی از آلودگی محیط‌زیستی و درمان بیماری‌های مرتبط با آن. در حال حاضر، ۵۲ میلیارد دلار از این مبلغ به فرآورده‌های نفتی اختصاص دارد. دولت همچنین ۷۰ میلیارد دلار به صندوق توسعه ملی و در مجموع حدود ۲۸۰ هزار میلیارد تومان به نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و اوره‌سازان بدهکار است. افزون بر این، سالانه حدود ۹ میلیارد دلار بنزین و گازوییل قاچاق می‌شود؛ یعنی روزانه نزدیک به ۲۵ میلیون لیتر.
جریمه ۲۰۰ هزار تومانی خودروهای فرسوده
آمار پلیس راهور تهران نشان می‌دهد که در هفت‌ماهه نخست امسال، بیش از ۴۹۶ هزار تخلف مربوط به نداشتن گواهی معاینه فنی معتبر و اعمال قانون برای ۲۴ هزار خودروی دودزا ثبت شده است. در حال حاضر، مالکان این خودروها در صورت نداشتن معاینه فنی و یا دودزا بودن وسیله نقلیه، در هر ۲۴ ساعت یک‌بار اعمال قانون می‌شوند. در تهران، جریمه نداشتن معاینه فنی خودروی دودزا ۲۰۰ هزار تومان است.
با این حال، به نظر می‌رسد قانون‌گذار به‌جای تمرکز بر برخوردهای قهری یا برنامه‌های قیمتی برای کنترل مصرف، باید علت کندی خروج خودروهای فرسوده را بررسی و چرایی آن را درک کند. بی‌تردید، انرژی ارزان یکی از دلایل افزایش مصرف است، اما تنها علت نیست. عواملی مانند افزایش قیمت خودروهای صفر، تورم، نرخ ارز، کمبود و ناکافی بودن حمل‌ونقل عمومی و کاهش شدید قدرت خرید مردم، از موانع اصلی خروج خودروهای فرسوده از چرخه مصرف هستند.
ضمن این‌که افزایش جریمه‌ها تاکنون نتیجه‌بخش نبوده و معمولاً پس از مدتی اثر خود را از دست می‌دهد. بنابراین، به نظر می‌رسد به‌جای تنبیه‌های ریالی، محدودیت‌های ترافیکی و دستورالعمل‌های اجباری برای خودروسازان، سیاست‌گذار باید بر گسترش حمل‌ونقل عمومی تمرکز کند تا نیاز به استفاده از خودرو شخصی کاهش یابد. در کنار آن، یا باید راهی برای افزایش درآمد مردم و بهبود شرایط اقتصادی یافت، یا با ارائه تسهیلات ویژه، مصرف‌کنندگان را به سمت خودروهای پاک و کم‌مصرف سوق داد.
نوشته آیا با افزایش جریمه، خروج خودروهای فرسوده سرعت می‌گیرد؟ اولین بار در اسب بخار. پدیدار شد.
نظر بدهید